Qúa trình mở phiên điều trần vụ việc cạnh tranh không lành mạnh

Vụ việc Công ty cổ phần Công ty Gedoen kiện đòi Công ty Trung Nam và Công ty Dược Bình Dương vì cạnh tranh không lành mạnh

Vụ việc

Công ty cổ phần Công ty Gedoen kiện đòi Công ty Trung Nam và Công ty Dược Bình Dương

1. Khái quát vụ việc:

Nhãn hiệu thuốc tránh thai khẩn cấp Postinor của Công ty Gedeon Richter đã được đăng ký quốc tế từ năm 1987 theo Thỏa ước Madrid và sản phẩm đã được giới thiệu tại thị trường Việt Nam từ năm 2007. Đến năm 2010, Cục quản lý Dược Bộ Y tế cấp Giấy phép đăng ký số VN 0690-95 cho sản phẩm. Năm 2015, Gedeon Richter ký hợp đồng với nhà thiết kế kiểu dáng công nghiệp người Hungary thực hiện mẫu mã mới cho Postinor (có hình hoa hồng) và chỉ có Gedeon Richter mới được toàn quyền sử dụng mẫu mã và thiết kế này theo giấy chứng nhận của nhà thiết kế. Đến tháng 4/2019, trên thị trường Việt Nam xuất hiện loại thuốc ngừa thai khẩn cấp mang tên Posinight có hình hoa hồng với chỉ dẫn thương mại, thiết kế mẫu mã tương tự Postinor2 (do BIPHARCO và Trung Nam sản xuất). 

Vì vậy, vào tháng 11/2019, Công ty Gedeon Richter đã khởi kiện Công ty BIPHARCO và Công ty Trung Nam, yêu cầu Tòa án buộc hai công ty này phải liên đới bồi thường thiệt hại các khoản thu nhập bị giảm sút trong khoảng thời gian từ tháng 4/2019 đến tháng 2/2020; đồng thời phải thu hồi, tiêu hủy tất cả các vỏ hộp thuốc Posinight với mẫu mã bao bì, cách đóng gói tương tự thuốc Postinor và phải công khai xin lỗi Công ty Gedeon Richter trên 3 số báo liên tiếp và bồi thường tổn thất về tinh thần theo quy định của pháp luật.

2. Quá trình mở phiên điều trần

a.Chuẩn bị mở phiên điều trần

Về phía toà án

Chuẩn bị phiên điều trần: Sau khi nhận được khiếu nại về hạn chế cạnh tranh Đòi bồi thường thiệt hại do hành vi cạnh tranh không lành mạnh liên quan đến sở hữu công nghiệp giữa Công ty Gedeon kiện đòi Công ty Trung Nam và Công ty Dược Bình Dương, báo cáo điều tra và toàn bộ hồ sơ vụ việc, Chủ tịch ủy ban cạnh tranh quốc gia lập ra hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh để giải quyết vụ việc. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ vụ việc cạnh tranh, Hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh phải đưa ra một trong ba quyết định sau:

Mở phiên điều trần

Trả hồ sơ để tiếp tục điều tra bổ sung.

Đình chỉ giải quyết vụ việc cạnh tranh.

Về phía nguyên đơn

Xác Định Luận Cứ Pháp Lý

Nhãn hiệu thuốc tránh thai khẩn cấp POSTINOR của Công ty Gedoen đã được đăng ký quốc tế từ năm 1978 theo Thỏa ước Madrid và sản phẩm đã được giới thiệu tại thị trường Việt Nam từ năm 1992. Tháng 4/2019, Công ty Gedoen  phát hiện Công ty Trung Nam liên kết với Công ty Dược Bình Dương sản xuất, lưu hành sản phẩm thuốc tránh thai nhãn hiệu POSINIGHT có kiểu dáng mẫu mã bao bì và cách đóng gói vỉ thuốc tương tự như nhãn hiệu thuốc tránh thai POSTINOR. Việc Công ty Trung Nam và Công ty Dược Bình Dương sử dụng mẫu mã, kiểu dáng bao bì và vỉ thuốc cho POSINIGHT giống như mẫu mã, kiểu dáng bao và vỉ thuốc mà Công ty Gedoen đã sử dụng cho POSTINOR là hành vi cạnh tranh không lành mạnh, gây thiệt hại cho Công ty Gedoen .

Chuẩn Bị Bằng Chứng: Bên khiếu nại có quyền và nghĩa vụ thu thập, giao nộp tài liệu, chứng cứ và chứng minh cho khiếu nại là có căn cứ và hợp pháp. Hình ảnh, kiểu dáng ( hình bông hoa hồng có thiết kế tương tự cách trình bày tổng thể về bao bì và nhãn mác của thuốc Postinor , chứng tỏ các bị đơn cố ý làm cho người tiêu dùng nhầm lẫn giữa hai loại sản phẩm để tiêu thụ sản phẩm thuốc POSINIGHT

Thu Thập Bằng Chứng Bằng Văn Bản (Tài Liệu): Năm 2015, Gedeon Richter ký hợp đồng với nhà thiết kế kiểu dáng công nghiệp người Hungary thực hiện mẫu mã mới cho Postinor (có hình hoa hồng) và chỉ có Gedeon Richter mới được toàn quyền sử dụng mẫu mã và thiết kế này theo giấy chứng nhận của nhà thiết kế. Tháng 4/2019 Công ty Gedoen  phát hiện Công ty Trung Nam liên kết với Công ty Dược Bình Dương sản xuất, lưu hành sản phẩm thuốc tránh thai nhãn hiệu POSINIGHT có kiểu dáng mẫu mã bao bì và cách đóng gói vỉ thuốc tương tự như nhãn hiệu thuốc tránh thai POSTINOR.

Về phía bị đơn

Bên bị khiếu nại, bên bị điều tra, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan phản đối khiếu nại, yêu cầu của người khác đối với mình có quyền chứng minh sự phản đối đó là có căn cứ và phải đưa ra chứng cứ để chứng minh

Thu Thập Bằng Chứng Bằng Văn Bản (Tài Liệu):

Ngày 18-12-2012, Cục Sở hữu Công nghiệp có phiếu báo kết quả tra cứu nhãn hiệu hàng hóa, kết luận nhãn hiệu thuốc tránh thai POSINIGHT của Công ty Trung Nam không trùng lặp hoặc tương tự với một nhãn hiệu nào đó được bảo hộ tại Việt Nam. Đến ngày 10-5-2014, nhãn hiệu thuốc tránh thai POSINIGHT đã được Cục Sở hữu trí tuệ Bộ Khoa học Công nghệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu hàng hóa số 54074 theo Quyết định số A2028/QĐ-ĐK, có hiệu lực thời hạn 10 năm. Công ty Trung Nam đã liên kết với Công ty Dược Bình Dương để làm hồ sơ xin phép sản xuất thuốc POSINIGHT

b.Triệu tập những người cần phải có mặt tại phiên toà 

Căn cứ vào quyết định mở phiên điều trần, Hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh gửi giấy triệu tập cho những người cần phải có mặt tại phiên điều trần theo quy định tại Điều 93 Luật Cạnh tranh 2018:

“1. Chậm nhất là 15 ngày trước ngày kết thúc thời hạn quy định tại khoản 3 Điều 91 của Luật này, Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh phải mở phiên điều trần.

Phiên điều trần được tổ chức công khai. Trường hợp nội dung điều trần có liên quan đến bí mật nhà nước, bí mật kinh doanh thì có thể được tổ chức kín.

Quyết định mở phiên điều trần và giấy triệu tập tham gia phiên điều trần phải được gửi cho bên khiếu nại, bên bị điều tra và các tổ chức, cá nhân liên quan chậm nhất là 05 ngày làm việc trước ngày mở phiên điều trần; trường hợp đã được Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh triệu tập tham gia phiên điều trần mà vắng mặt không có lý do chính đáng hoặc đã được triệu tập tham gia phiên điều trần hợp lệ đến lần thứ hai mà vẫn vắng mặt thì Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh vẫn tiến hành xử lý vụ việc cạnh tranh theo quy định”.

Những người tham gia phiên điều trần bao gồm:

a) Thành viên Hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh, thư ký phiên điều trần;

b) Bên bị điều tra:

Công ty trách nhiệm hữu hạn Dược phẩm Trung Nam.

Địa chỉ: nhà số 402 Xô Viết - Nghệ Tĩnh, phường 25, quận Bình Thạnh, tp Hồ Chí Minh;

Đại diện theo ủy quyền: ông Trương Đình Trì.

Công ty cổ phần Dược và Vật tư Y tế tỉnh Bình Dương (BIPHARCO).

Địa chỉ: Nhà số 288 đại lộ Bình Dương, khu 2, phường Phú Hòa, thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương;

Đại diện theo ủy quyền: ông Lâm Văn Dũng, Phó giám đốc.

c) Bên khiếu nại: Công ty GEDEON RICHTER Ltd (GR) và đại diện theo ủy quyền tham gia tố tụng, đại diện theo ủy quyền thực hiện quyền khiếu nại theo thủ tục tố tụng.

Địa chỉ trụ sở chính: Gyomroi út 19-21, H-1103 Budapset, Hungary;

Địa chỉ Văn phòng đại diện tại Việt Nam; nhà số 21 2A Nguyễn Văn Hưởng, phường Thảo Điền, quận 2, thành phố Hồ Chí Minh;

Đại diện theo ủy quyền tham gia tố tụng: ông Lê Thanh Hiệp;

Đại diện theo ủy quyền thực hiện quyền khiếu nại theo thủ tục tố tụng: Công ty Luật hợp danh INVENCO.

d) Luật sư của hai bên đứng ra nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bên bị điều tra và bên khiếu nại

đ) Điều tra viên do Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia bổ nhiệm, miễn nhiệm và thực hiện nhiệm vụ điều tra vụ việc cạnh tranh theo phân công của Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh. Điều tra viên đã điều tra vụ việc cạnh tranh (điều 52 luật cạnh tranh 2018)

e) Những người khác được ghi trong quyết định mở phiên điều trần.

c.Phiên điều trần

Sau khi trải qua các bước chuẩn bị phiên điều trần và triệu tập những người có mặt thì bước cuối cùng là mở phiên điều trần, có thể được coi là một phiên tòa được tiến hành theo thủ tục tố tụng cạnh tranh để giải quyết các vụ việc cạnh tranh theo Luật cạnh tranh năm 2018.

Theo khoản 2 điều 93 luật cạnh tranh 2018, phiên điều trần được tổ chức công khai. Trường hợp nội dung điều trần có liên quan đến bí mật quốc gia, bí mật kinh doanh thì phiên điều trần được tổ chức kín. Như vậy, vụ việc trên được tổ chức công khai.

Tổ chức phiên điều trần có mục đích để hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh xét hỏi, lắng nghe ý kiến trình bày của bên khiếu nại, bên bị khiếu nại liên quan đến vụ việc cạnh tranh từ đó đưa ra quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh.

Theo khoản 2 điều 104 luật cạnh tranh 2018, những người tham gia phiên điều trần bao gồm: thành viên Hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh, thư ký phiên điều trần; bên bị điều tra(công ty Trung Nam và công ty dược Bình Dương, bên khiếu nại(công ty Gedeon), luật sư đại diện cho cả hai bên, điều tra viên đã điều tra vụ việc cạnh tranh, những người khác được ghi trong quyết định mở phiên điều trần.

Quy trìn diễn ra phiên điều trần như sau:

Mở đầu phiên điều trần, Hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh giải thích phiên điều trần được diễn ra nhằm giải quyết vấn đề gì. Đó chính là tóm tắt ngắn gọn về vụ việc cạnh tranh cần phải giải quyết.

Sau khi nhận được báo cáo điều tra và toàn bộ hồ sơ vụ án cạnh tranh do điều tra viên vụ việc cạnh tranh lập báo cáo điều tra sau khi kết thúc điều tra. Các nội dung chủ yếu bao gồm: tóm tắt vụ việc, xác định hành vi vi phạm, tình tiết và chứng cứ được xác minh, đề xuất biện pháp xử lý.

Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh có nghĩa vụ chứng minh hành vi vi phạm pháp luật về cạnh tranh trong trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 80 của Luật Cạnh tranh.

Các bên tham gia phiên điều trần trình bày ý kiến và tranh luận. Báo cáo và hồ sơ nêu rõ thông tin về các bên liên quan, chứng cứ về hành vi vi phạm của Trung Nam và Dược Bình Dương, đồng thời xác định thiệt hại do hành vi cạnh tranh không lành mạnh gây ra.

Công ty Gedeon đưa ra chứng cứ, giấy tờ, tài liệu để chứng minh các nội dung khiếu nại công ty Trung Nam và công ty dược Bình Dương thuộc hành vi cạnh tranh không lành mạnh và cùng với các thông tin, chứng cứ liên quan khác mà họ cho rằng cần thiết để giải quyết vụ việc từ đó đưa ra biện pháp để đảm bảo quyền và lợi ích của các bên.

Tại phiên điều trần, bên khiếu nại có quyền và nghĩa vụ thu thập, giao nộp tài liệu, chứng cứ và chứng minh cho khiếu nại là có căn cứ và hợp pháp. Công ty Gedeon với tư cách là bên khiếu nại phải đưa ra những tài liệu, hình ảnh,vật chứng, kết luận giám định,thông điệp, dẫn chứng… chứng minh hai công ty trên tung ra loại thuốc ngừa thai khẩn cấp Posinight 2 có hình hoa hồng với thiết kế mẫu mã tương tự Postinor 2 của công ty mình. 

Ở phía ngược lại, bên bị khiếu nại, bên bị điều tra, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan phản đối khiếu nại, yêu cầu của người khác đối với mình có quyền chứng minh sự phản đối đó là có căn cứ và phải đưa ra chứng cứ để chứng minh. Công ty Trung Nam và công ty dược Bình Dương phải dùng những lập luận, lý lẽ, dẫn chứng của mình để phản bác, chứng minh mình không xâm phạm quyền lợi của công ty Gedeon.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập có quyền và nghĩa vụ cung cấp tài liệu, chứng cứ và chứng minh cho yêu cầu đó là có căn cứ và hợp pháp.

Ngoài việc trình bày các dẫn chứng, lập luận , các bên cũng phải đưa ra những câu hỏi cho phía bên kia nhằm bác bỏ luận điểm của họ. Những câu hỏi đã được chuẩn bị trước phiên điều trần là một trong những yếu tố giúp cho Hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh có thể hiểu rõ vấn đề và xác định trách nhiệm của các bên liên quan đến vụ việc.

Những câu hỏi, những vấn đề liên quan đến vụ việc các bên đưa ra có thể là về thiết kế kiểu dáng công nghiệp của hai loại thuốc là đối tượng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp hay không, có hành vi vi phạm quyền sở hữu công nghiệp của công ty Trung Nam và công ty dược Bình Dương đối với công ty Gedeon hay không, hành vi vi phạm thiết kế là hành vi cạnh tranh không lành mạnh, thiệt hại của công ty Gedeon do hành vi của 2 công ty trên gây ra, bồi thường thiệt hại phù hợp cùng với những căn cứ pháp lý và tài liệu trên thực tế.

Các ý kiến và tranh luận tại phiên điều trần phải được ghi vào biên bản. Những kết quả cuối cùng sẽ là căn cứ quyết định về vụ việc, từ đó đưa ra phán quyết nhằm bảo vệ quyền lợi của các bên theo quy định của pháp luật.

Ở cuối phiên điều trần, Hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh tiến hành thảo luận, bỏ phiếu kín và quyết định theo đa số. Việc thảo luận như trên bảo đảm cho hội đồng có thể đưa ra quyết định chính xác nhất liên quan đến vụ việc, tránh sự can thiệp của những bên có lợi ích trực tiếp đối với vụ việc mà không bị tác động bởi những điều kiện và yếu tố bên ngoài.

(Sản phẩm của FTC Việt Nam. Lưu hành nội bộ)